Stilte, opstel van JP Balkenende is af

’Een unieke kans op een beter Europa’

balkieeuu.jpg Op 1 juni kunnen alle Nederlanders die mogen stemmen zich uitspreken over de Europese grondwet. Ik hoop dat veel mensen die kans grijpen. Goede informatie is dan wel een vereiste. Want er doen veel spookverhalen de ronde over Europa en over de Grondwet.

Zelfs de grootste critici van de Europese Unie kunnen niet ontkennen dat de Europese samenwerking ons vrede, voorspoed en veiligheid heeft gebracht. De Europese Unie ‘werkt’! Natuurlijk; er zijn op allerlei punten verbeteringen mogelijk. Europa moet beter luisteren naar burgers. Moet opener worden. En moet meer daadkracht laten zien. Maar het bijzondere is nu juist dat de Grondwet op al die punten aanzienlijke verbeteringen brengt. De tegenstanders redeneren dat die verbeteringen op deelaspecten niet ver genoeg gaan. Of ze zaaien angst over een Europese moloch die de Nederlandse identiteit zou bedreigen. Volstrekt ten onrechte. In de Grondwet is juist zwart op wit vastgelegd dat onze nationale identiteit gerespecteerd wordt. En voor het eerst is helder omschreven waar de Europese Unie zich wel en niet mee mag bemoeien. Wie graag wil dat de Nederlandse identiteit in Europa herkenbaar blijft, moet vóór deze Grondwet stemmen.

Volgende week herdenken we dat we zestig jaar geleden werden bevrijd van bezetting en onderdrukking. Voor die vrijheid hebben velen hun leven gegeven. Na 1945 hebben vrede en vrijheid in Europa stap voor stap terrein gewonnen. Spanje, Portugal en Griekenland waren in de jaren zeventig nog dictaturen. Polen, Tsjechië, Hongarije en de Baltische Staten zuchtten in de jaren tachtig nog onder een communistisch juk. Al die landen horen nu bij het vrije, democratische Europa. Al meer dan een halve eeuw wordt vrijheid in ons deel van de wereld niet meer met bloed betaald. Al meer dan een halve eeuw is Europese integratie een waarborg voor vrede. Alleen al op basis van die verworvenheid verdient Europa alle kansen in de 21ste eeuw. De Grondwet biedt daarvoor de ruimte.

Maar er is meer. De Europese Unie brengt ons ook voorspoed. Ons land verdient zijn geld voor een belangrijk deel in het buitenland. Van al onze export gaat tachtig procent naar de andere landen van de EU. Alleen al de goederenexport naar de EU levert ons een kwart van ons bruto binnenlands product op. Dat is zo’n zeventig miljard euro. Juist wij hebben alle belang bij open grenzen en eerlijke concurrentieverhoudingen. Naar de douaneprocedures en de rompslomp van vroeger verlangt niemand terug. Net zo belangrijk als voorspoed, is veiligheid. Mensen maken zich grote zorgen over terrorisme en over criminaliteit. Terroristen, mensensmokkelaars en drugscriminelen werken in internationaal vertakte organisaties. Als land alleen staan we vrijwel machteloos. Alleen als Europese Unie kunnen we tegen internationale misdaad een vuist maken. En dat doen we dan ook. Zo doen we er alles aan om politie- en justitiediensten optimaal te laten samenwerken.

De Europese Unie staat in dienst van vrede, voorspoed en veiligheid. Wat voegt de Europese Grondwet daar nog aan toe? Het belangrijkste is dat de Grondwet de basis legt voor een betere samenwerking, zonder dat er meer macht naar Brussel wordt overgeheveld. Hoe kan dat? Door betere, eenvoudiger spelregels, waardoor we sneller tot besluiten komen bij onderwerpen die ons allemaal raken. Bevoegdheden die aan de Unie zijn overgedragen hebben alleen betrekking op vraagstukken die we onmogelijk als land alleen kunnen oplossen, zoals bestrijding van internationale criminaliteit. Tegelijkertijd wordt ook helder waar de Unie ons geen wetten kan voorschrijven. Over onderwijs, volksgezondheid en cultuur (om enkele onderwerpen te noemen) heeft Europa niets te zeggen. Wat ook echt ‘van ons’ blijft is onze eigen Grondwet. Die blijft gewoon van kracht. De Europese Grondwet doet daar geen letter aan af.

Tegenstanders van de Europese Grondwet halen alles uit de kast om steun te krijgen voor hun visie. De Grondwet zou de deur openzetten voor Turkije. Dat is onwaar: het woord Turkije komt in de tekst niet eens voor. En de criteria voor toetreding van lidstaten worden in de Grondwet juist scherper vastgelegd. De Grondwet zou militaristisch zijn en leiden tot hogere defensiebudgetten. Dat is onwaar: er komt geen Europees leger en landen worden niet verplicht tot hogere defensie- uitgaven. De Grondwet zou slecht zijn voor het welzijn van dieren. Ook dat is onwaar: volgens de Grondwet moet in landbouw, visserij, vervoer, onderzoek en technologie rekening gehouden worden met het dierenwelzijn. Er wordt gesteld dat het allemaal te hard gaat. Maar hebben we dan geen tempo nodig bij bestrijding van terrorisme en versterking van de economie?

De tegenstanders bieden ook geen alternatief. Ze zijn ‘tegen’, en laten het liefst alles bij het oude, zonder perspectief op een beter Europa. Het kabinet is uit volle overtuiging vóór de Grondwet. Daarin staan we niet alleen. Vakbondsleiders zijn voor. De werkgevers zijn voor. Het CDA, de PvdA, de VVD, Groenlinks en D66 zijn voor. De belangenorganisaties van gemeenten en provincies zijn voor. Het Europees Parlement is voor. Ik roep alle voorstanders op kleur te bekennen en de trom te roeren. Ik roep alle voorstanders op duidelijk aan hun achterban uit te leggen waarom deze Grondwet een goede grondwet is. Deze unieke kans op een beter Europa mogen we niet voorbij laten gaan.

Jan Peter Balkenende

Terug naar GeenStijl.nl