’Een unieke
kans op een beter Europa’
Op 1 juni kunnen alle Nederlanders die mogen stemmen zich uitspreken
over de Europese grondwet. Ik hoop dat veel mensen die kans grijpen.
Goede informatie is dan wel een vereiste. Want er doen veel spookverhalen
de ronde over Europa en over de Grondwet.
Zelfs de grootste critici van de Europese Unie kunnen niet ontkennen
dat de Europese samenwerking ons vrede, voorspoed en veiligheid
heeft gebracht. De Europese Unie ‘werkt’! Natuurlijk;
er zijn op allerlei punten verbeteringen mogelijk. Europa moet beter
luisteren naar burgers. Moet opener
worden. En moet meer daadkracht
laten zien. Maar het bijzondere is nu juist dat de Grondwet op al
die punten aanzienlijke verbeteringen brengt. De tegenstanders redeneren
dat die verbeteringen op deelaspecten niet ver genoeg gaan. Of ze
zaaien angst over een Europese moloch die de Nederlandse identiteit
zou bedreigen. Volstrekt ten onrechte. In de Grondwet is juist zwart
op wit vastgelegd dat onze nationale identiteit gerespecteerd wordt.
En voor het eerst is helder omschreven waar de Europese Unie zich
wel en niet mee mag bemoeien. Wie graag wil dat de Nederlandse identiteit
in Europa herkenbaar blijft, moet vóór deze Grondwet
stemmen.
Volgende week herdenken we dat we zestig jaar geleden werden bevrijd
van bezetting en onderdrukking. Voor die vrijheid
hebben velen hun leven gegeven. Na 1945 hebben vrede en vrijheid
in Europa stap voor stap terrein gewonnen. Spanje, Portugal en Griekenland
waren in de jaren zeventig nog dictaturen. Polen, Tsjechië,
Hongarije en de Baltische Staten zuchtten in de jaren tachtig nog
onder een communistisch juk. Al die landen horen nu bij het vrije,
democratische Europa. Al meer dan een halve eeuw wordt vrijheid
in ons deel van de wereld niet meer met bloed betaald. Al meer dan
een halve eeuw is Europese integratie een waarborg voor vrede. Alleen
al op basis van die verworvenheid verdient Europa alle kansen in
de 21ste eeuw. De Grondwet biedt daarvoor de ruimte.
Maar er is meer. De Europese Unie brengt ons ook voorspoed.
Ons land verdient zijn geld voor een belangrijk deel in het buitenland.
Van al onze export gaat tachtig procent naar de andere landen van
de EU. Alleen al de goederenexport naar de EU levert ons een kwart
van ons bruto binnenlands product op. Dat is zo’n zeventig
miljard euro. Juist wij hebben alle belang bij open grenzen en eerlijke
concurrentieverhoudingen. Naar de douaneprocedures en de rompslomp
van vroeger verlangt niemand terug. Net zo belangrijk als voorspoed,
is veiligheid. Mensen maken zich grote zorgen over terrorisme en
over criminaliteit. Terroristen, mensensmokkelaars en drugscriminelen
werken in internationaal vertakte organisaties. Als land alleen
staan we vrijwel machteloos. Alleen als Europese Unie kunnen we
tegen internationale misdaad een vuist maken. En dat doen we dan
ook. Zo doen we er alles aan om politie- en justitiediensten optimaal
te laten samenwerken.
De Europese Unie staat in dienst van vrede, voorspoed en veiligheid.
Wat voegt de Europese Grondwet daar nog aan toe? Het belangrijkste
is dat de Grondwet de basis legt voor een betere samenwerking, zonder
dat er meer
macht naar Brussel wordt overgeheveld. Hoe kan dat? Door betere,
eenvoudiger spelregels, waardoor we sneller tot besluiten komen
bij onderwerpen die ons allemaal raken. Bevoegdheden die aan de
Unie zijn overgedragen hebben alleen betrekking op vraagstukken
die we onmogelijk als land alleen kunnen oplossen, zoals bestrijding
van internationale criminaliteit. Tegelijkertijd wordt ook helder
waar de Unie ons geen wetten kan voorschrijven. Over onderwijs,
volksgezondheid en cultuur (om enkele onderwerpen te noemen) heeft
Europa niets te zeggen. Wat ook echt ‘van ons’ blijft
is onze eigen Grondwet. Die blijft gewoon van kracht. De Europese
Grondwet doet daar geen letter aan af.
Tegenstanders van de Europese Grondwet halen alles uit de kast
om steun te krijgen voor hun visie. De Grondwet zou de deur
openzetten voor Turkije. Dat is onwaar: het woord Turkije komt
in de tekst niet eens voor. En de criteria voor toetreding van lidstaten
worden in de Grondwet juist scherper vastgelegd. De Grondwet zou
militaristisch zijn en leiden tot hogere defensiebudgetten. Dat
is onwaar: er komt geen Europees leger en landen worden niet verplicht
tot hogere defensie- uitgaven. De Grondwet zou slecht zijn voor
het welzijn van dieren. Ook dat is onwaar: volgens de Grondwet moet
in landbouw, visserij, vervoer, onderzoek en technologie rekening
gehouden worden met het dierenwelzijn. Er wordt gesteld dat het
allemaal te hard gaat. Maar hebben we dan geen tempo nodig bij bestrijding
van terrorisme en versterking van de economie?
De tegenstanders bieden ook geen alternatief. Ze zijn ‘tegen’,
en laten het liefst alles bij het oude, zonder perspectief op een
beter Europa. Het kabinet is uit volle overtuiging vóór
de Grondwet. Daarin staan we niet alleen. Vakbondsleiders zijn voor.
De werkgevers zijn voor. Het CDA, de PvdA, de VVD, Groenlinks en
D66 zijn voor. De belangenorganisaties van gemeenten en provincies
zijn voor. Het Europees Parlement is voor. Ik roep alle voorstanders
op kleur te bekennen en de trom te roeren. Ik roep alle voorstanders
op duidelijk aan hun achterban uit te leggen waarom deze Grondwet
een goede grondwet is. Deze unieke
kans op een beter Europa mogen we niet voorbij laten gaan.
Jan Peter Balkenende |